Dr. Özgür Özkaya
Ege Üniversitesi
Spor Bilimleri Fakültesi
Antrenörlük EÄŸitimi Bölümü
Antrenörlük EÄŸitimi Anabilim Dalı
Web of Science ID:
GPX-6189-2022
https://www.webofscience.com/wos/author/record/
​
ORC ID:
0000-0003-4222-5761
Dr. Özgür Özkaya, Ege Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük EÄŸitimi Bölümü’nde, Uygulamalı Spor Bilimleri alanında çalışmalar yürütmektedir.
Çalışma konuları; enerjetik, yorgunluk mekanizmaları, egzersize kardiyo-pulmoner yanıtlar ve pulmoner gaz deÄŸiÅŸim kinetikleridir. Dr. Özgür Özkaya’nın Spor Bilimleri alanında çok sayıda makalesi, projeleri, uluslararası ödülleri, bir adet patenti ve bir markası bulunmaktadır.
Dr. Özgür Özkaya, Ä°zmir-Bornova’dan baÅŸlayarak Nif dağı, BozdaÄŸ ve Aydın sıradaÄŸlarını geçerek Efes-Selçuk’ta bulunan Meryemana’ya uzanan 500 km uzunluÄŸunda iÅŸaretli bir yürüyüÅŸ yolu olan Efeler Yolu’nun yürütücüsüdür.
ÖNEMLÄ° YAYINLAR
2024
"Aşırı egzersiz yoğunluğu alanında farklı VO2 kinetiği kategorileri"
Ozkaya O., Jones A. M., Burnley M., As H., & Balci G. A. (2024). "Different categories of VO2 kinetics in the 'extreme' exercise intensity domain" Journal of Sports Sciences, 1-9.
Aşırı (extreme) egzersiz alanı farklı egzersiz ÅŸiddetlerine ait tükenme zamanları bakımından en dar fakat egzersiz ÅŸiddeti bakımından en geniÅŸ egzersiz alanıdır. Bu egzersiz alanı içinde farklılaÅŸan egzersiz ÅŸiddetlerinden elde edilen VO2 kinetiklerinin analizlerine göre; aşırı egzersiz alanı aslında üç farklı alanı kapsar. Bu çalışmanın ana bulguları; aşırı-1 alanı içinde egzersize cevaben elde edilen VO2 kinetiklerinde üstel olarak artan ve egzersizin sonlanmasını takiben hemen düÅŸmeye baÅŸlayan toparlanma VO2'sine kıyasla, aşırı-2 alanı içinde sürdürülen bir egzersize VO2 yanıtlarının lineer olarak arttığını ve egzersizin sonlanmasının ardından toparlanma periyodunun hemen başında VO2 artışının bir müddet daha devam ettiÄŸini ortaya koymuÅŸtur. Bu çalışmada aşırı-3 olarak sınıflandırılan egzersiz ÅŸiddetlerinde ise yüklenme sırasında nefes verisi alınamamaktadır. Bu türden çok kısa süreli yüklenmelerin ardından toparlanma VO2'sinde zamana göre elde edilen deÄŸerlerde bir "M" yapısı oluÅŸmaktadır. Elde edilen veriler, aşırı egzersiz alanı içinde planlanan yüksek yoÄŸunluklu interval antrenmanların, sprint interval antrenmanlarının ve/veya tekrarlanan sprint antrenmanlarının planlanmasın yol gösterici olacaktır.
2022
Ozkaya O., Balci G. A., As H., Cabuk R., & Norouzi M. (2022). “Grey zone: A gap between heavy and severe exercise domain” The Journal of Strength and Conditioning Research, 36 (1); 113-120.
“Gri bölge: Ağır ve ÅŸiddetli egzersiz alanları arasında bir bölge"
Çalışma, ağır ve ÅŸiddetli egzersiz alanlarını birbirinden ayıran sınır olarak kabul edilen “anaerobik eÅŸiÄŸi” sorgulayan bir araÅŸtırmadır. Elde edilen ana bulgular; bu eÅŸik yoÄŸunluÄŸunu belirlemede yaygın olarak kullanılan tekniklerin aslında farklı egzersiz ÅŸiddetlerini iÅŸaret ettiÄŸini ortaya koymuÅŸtur. Bu durumda ilgili egzersiz ÅŸiddetlerine baÄŸlı bir “gri bölge” oluÅŸur. Bu çalışmada ilk kez “kritik eÅŸik” adıyla anılabilecek bir eÅŸik egzersiz ÅŸiddeti önerilmiÅŸ ve bu düzeyi egzersiz VO2’sinin <%95 VO2maks’da stabil tutulabildiÄŸi en yüksek egzersiz ÅŸiddeti olarak ele alınmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, söz konusu gri bölgenin alt sınırı maksimal laktat dengesi, üst sınırı ise kritik eÅŸiÄŸi verir. Kritik eÅŸik bir miktar aşıldığında ise ÅŸiddetli egzersiz alanına girilir.
2021
“EÅŸik egzersiz yoÄŸunluklarını zamana göre VE/PetCO2 oranındaki deÄŸiÅŸimlere dayalı olarak analiz edebilen yeni bir teknik”
Ozkaya O., Balci G. A., As H., & Yildiztepe E. (2021). “A new technique to analyse threshold-intensities based on time dependent change-points in the ratio of minute ventilation and end-tidal partial pressure of carbon-dioxide production” Respiratory Physiology and Neurobiology, 294; 103735.
Bu çalışmada “respirasyon eÅŸiÄŸi” olarak tanımlanan bir ventilasyon eÅŸiÄŸi belirleme yöntemi literatüre ilk kez önerilmiÅŸtir. Bu teknik kademeli egzersiz testleri sonunda nefesten-nefese elde edilen ventilasyon ve gaz deÄŸiÅŸimi verilerinin analizine dayalı “ventilasyon eÅŸiÄŸi”, “gaz deÄŸiÅŸim eÅŸiÄŸi” ve “solunumsal kompanzasyon noktası” tekniklerine alternatif olarak sunulmuÅŸtur. Teknik, ÅŸiddeti giderek artan bir rampa testinde egzersiz ÅŸiddetine (x-ekseninde) kıyasla ventilasyon hacmi / PetCO2 (y-ekseninde) iliÅŸkisi üzerinden kullanılmakta ve geleneksel yöntemlerle elde edilebilen geçiÅŸ düzeylerini oldukça büyük bir baÅŸarıyla belirleyebilmektedir. Respirasyon eÅŸiÄŸi tekniÄŸinin bilinen diÄŸer tekniklere kıyasla üstün yanları; i) uygulama sonunda doÄŸrudan bir egzersiz ÅŸiddeti sunması, ii) tek bir teknik kullanarak önemli tüm eÅŸik egzersiz ÅŸiddetlerinin belirlenebilmesi ve iii) özellikle anaerobik eÅŸiÄŸi çok daha güçlü göstermesi olarak özetlenebilir.
2013
“Bir eliptik bisiklet maksimal yüklenmeli Wingate testini daha anaerobik yapabilir”
Ozkaya O., Colakoglu M., Kuzucu EO. & Delextrat A. (2013). “An elliptical trainer may render the Wingate all-out test more anaerobic” Journal of Strength and Conditioning Research, 28(3), 643-650.
Bu çalışmanın ölçümleri London Metropolitan Üniversitesi’nde (Ä°ngiltere) yapılmıştır. Çalışmanın ana bulguları, bir bisiklet ergometresi yerine eliptik bisiklet kullanımının daha doÄŸru bir anaerobik performans ölçümü saÄŸlayabileceÄŸini ortaya koymuÅŸtur. Elde edilen bulgulara göre, bisiklette Wingate testlerine ait ortalama %80’lik anaerobik katkıya karşın eliptik testlerinde %90’a varan bir anaerobik katkı oranı saÄŸlanabilir. DiÄŸer yandan eliptik testlerinde hatırı sayılır bir enerji tüketimi artışı (kJ) ve daha yüksek güç çıktıları (W) oluÅŸmuÅŸtur.
2012
"Mekanik dirençli eliptikte Wingate testi: Mekanik düzenlemeler, yük optimizasyonu ve güvenilirlik"
Ozkaya O., Colakoglu M., Kuzucu EO. & Yildiztepe E. (2012). “Mechanically braked elliptical Wingate test: Mechanical considerations, load optimization and reliability” Journal of Strength and Conditioning Research, 26(5); 1313-1323
Bu çalışmada fitness için üretilmiÅŸ bir eliptik bisiklet ilk kez mekanik bir direnç sistemi kullanılarak modifiye edilmiÅŸ ve anaerobik güç ölçümlerinde kullanılmıştır. Eliptik bisikletin mekanik dirençli modifikasyonu için optimal test yükü belirlenmiÅŸtir. Çalışmadan patentli bir ürün doÄŸmuÅŸtur.
2009
"Modifiye edilmiÅŸ elektro-manyetik dirençli eliptik bisiklette Wingate anaerobik testi, bölüm ii: Fizyolojik etmenler"
Ozkaya O., Colakoglu M., Fowler D., Colakoglu S. & Kuzucu EO. (2009). “Wingate anaerobic testing with a modified electro-magnetically braked elliptical trainer, part ii: Physiological considerations” Isokinetics and Exercise Sciences, 17(2); 115-119.
Bu çalışmada elektromanyetik yollarla direnç üretebilen bir eliptik bisiklette uygulanan baÅŸtan sona yüklenmeli 30 saniyelik Wingate testinden elde edilen performans parametreleri, geleneksel bisiklette 30 saniyelik testlerden elde edilenlerle kıyaslanmıştır. Elde edilen verilere göre, eliptik bisiklette yapılan testlerde sporcular potansiyellerinde var olan gücü çok daha etkin bir ÅŸekilde açığa çıkararak bisiklet ölçümlerine kıyasla daha yüksek düzeylerde güç (W) üretebilmiÅŸlerdir.
2009
"Modifiye edilmiÅŸ elektro-manyetik dirençli eliptik bisiklette Wingate anaerobik testi, bölüm i: Metodolojik etmenler"
Ozkaya O., Colakoglu M., Ozgonenel O., Fowler D., Colakoglu S. & Tekat A. (2009). “Wingate anaerobic testing with a modified electro-magnetically braked elliptical trainer, part i: Methodological considerations” Isokinetics and Exercise Sciences, 17(2); 107-113.
Bu çalışmada fitness için üretilmiÅŸ bir eliptik bisiklet ilk kez elektromanyetik olarak frenlenmiÅŸtir. Bu modifikasyonla 30 saniyelik maksimal yüklenmeli ölçümler alınmış, sistem geçerliliÄŸi ve güvenilirlik çalışmaları yapılmıştır. Elde edilen verilere göre, eliptik bisikletler insanda anaerobik güç ve kapasite ölçümlerinde kullanılabilir ve tüm vücut aktivasyonu saÄŸladıkları için elde edilen sonuçlar çok daha geçerli kabul edilebilir. Çalışma patentli bir üründür.
AKADEMÄ°DE TEMÄ°Z YAYIN
Hakemlik süreçlerinin doÄŸru bir ÅŸekilde iÅŸletilmediÄŸi ve ücret karşılığında çalışmalar yayımlayan ÅŸaibeli dergilerde en çok yayın yapılan ülkeler Hindistan, Nijerya ve ne yazık ki Türkiye’dir. Bu liste, dünyada bilimin en fazla kirlendiÄŸi ve akademik haksızlığın en yoÄŸun ÅŸekilde yaÅŸandığı ülkeler listesidir. Bu anlamda liste, alanında temiz yayınlar yapan akademisyenlerin en büyük haksızlıklara uÄŸradığı ülkeleri sıralar ve listede Türkiye üçüncü sıradadır.
EFELER YOLU
Efeler Yolu, Ä°zmir’in Bornova ilçesinden baÅŸlayarak Nif dağı ve BozdaÄŸ sıradaÄŸlarını geçerek Kiraz’ın yaylalarını dönen ve devamında Aydın sıradaÄŸları üzerinden Efes-Selçuk’ta bulunan Meryemana’da sonlanan yaklaşık 500 kilometrelik çok etaplı ve iÅŸaretli bir yürüyüÅŸ yoludur. Yol, 30-40 günde tamamlanabilen 28 etaptan oluÅŸur. Etaplar 13-26 kilometre arasında deÄŸiÅŸen uzunluklarda ve genellikle "orta-zor" ve “zor” zorluk düzeylerine sahiptir.
Yol; efe/zeybek kültürü bakımından önemli köyleri, yaylaları ve önemli efe yataklarını günümüzde halen korunabilmiÅŸ kadim patikaları kullanarak birbirine baÄŸlar. Efeler Yolunun genel amacı; bölgenin içerdiÄŸi doÄŸal, tarihi ve kültürel zenginliÄŸin korunmasını ve deÄŸerlendirilmesini saÄŸlayarak, bölgede sürdürülebilir ve bütüncül bir kırsal kalkınmayı tetiklemek, bu sayede yerel coÄŸrafyada sosyo-ekonomik bir kalkınma yaratmaktır.
DERS NOTLARI
ANTRENMAN BÄ°LÄ°MÄ°
SPORDA PERFORMANS TESTLERÄ°
BÄ°LÄ°MSEL ARAÅžTIRMA YÖNTEMLERÄ°
YAYIN ETİĞİ